Halk arasında daha çok “Türkiye’den Emeklilik” veya “Yurtdışı Emeklilik” olarak bilinen “3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun”’dan kimler yararlanabilir ? 18 yaşından sonraki süreler TC vatandaşı olarak geçmiş olması ve borçlanma tarihinde TC vatandaşı olunması şartlarıyla borçlanılabilir, yani ancak Türk vatandaşı olanlar borçlanabilir. Kanun’a göre; Türk vatandaşlarının yurt dışında 18 yaşını doldurduktan sonra, Türk vatandaşı iken geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak geçen süreleri, bu Kanunda belirtilen sosyal güvenlik kuruluşlarına prim ödenmemiş olması ve istekleri halinde, bu Kanun hükümlerine göre sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilir. Erkeklerde kayıtlı/yurtdışında prim ödenmiş olarak geçirilen işçi , memur,esnaf, işveren statuleri ve ev kadınları yurtdışında geçen tum sürelerinizi 3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun gereğince borçlanabilirsiniz.
Ne kadar Yurtdışı Borçlanma primi ödemem gerekir ?
3201 sayılı Kanun’un 4üncü maddesi ödeme miktarini duzenlemekte ve yurtdışı borçlanması için ödenecek miktari belirlenen sınırları içerisinde olma sartı ile basvuru sahibine bırakmaktadır. En düşük günlük borçlanma bedeli günlük asgari ücretin yüzde 32’si, en yüksek ise bu rakamın yüzde 650’si, yani 6.5 katıdır. 1 Temmuz 2014 – 31 Aralik 2014 arasında yapılacak başvurularda bu rakam 12.10 TL/gün ile en yüksek günlük borçlanma bedeli olan 78.6 lira arasındadır. 1 Ocak 2015 gününden sonra yapılacak müracaatlar da ise günlük en düşük borçlanma rakamı, asgari ücrete gelen zam oranında yükselecektir. En çok sorulan benzer bir konu da prim miktarinin bağlanacak olan maaşa etkisidir, düşükten borçlanma ile en yüksekten borçlanmaya göre bağlanacak emekli aylığı arasındaki maaş farkı prim miktari ile ayni oranda artmamaktadir.
Kimler yurt dışı borçlanması yapabilir?
Yurt dışı hizmet borçlanması hakkından, yabancı ülkede çalışmış veya ev hanımı olarak yurt dışında bulunmuş Türk vatandaşları ile zorunlu göçe tabi tutulan vatandaşlarımız yararlanabilmektedir. Yurt dışı borçlanma hakkı bulunanlar, yurt dışında çalışmış ve 18 yaşını doldurmuş Türk vatandaşları, zorunlu göçe tabi tutulanlar ve yurt dışında yaşayan ev kadınlarıdır… 18 YAŞ ALTINDA GEÇEN ÇALIŞMALAR BORÇLANILAMAZ Yurt dışı hizmet borçlanması yapabilecek ilk grup yurt dışında çalışmış olan ve 18 yaşını doldurmuş Türk vatandaşlarıdır. Yurt dışında 18 yaşı tamamlamadan önce çalışanlar 18 yaşı tamamladıkları tarihten sonraki dönemleri borçlanabilirler. Örneğin 25.04.1970 doğumlu olan ve 15.01.1986 tarihinde Almanya’da çalışmaya başlayan sigortalı 15.01.1986 ila 25.04.1988 tarihleri arası için bu süreler 18 yaşın altında kaldığından dolayı borçlanma yapamayacak, 25.04.1988 tarihinden itibaren çalıştığı süreleri borçlanabilecektir. Özelikle belirtmeliyiz ki; burada 18 yaşın doldurulması ve Türk Vatandaşı olma şartı birlikte aranmakta olup her iki olgununda ayrı ayrı açıklanması faydalı olacaktır.
TÜRK VATANDAŞLIĞINDAN ÇIKAN BORÇLANMA YAPAMAZ
3201 sayılı Kanunun 1’inci maddesine göre “Türk vatandaşlarının yurt dışında 18 yaşını doldurduktan sonra, Türk vatandaşı iken geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak geçen süreleri, borçlanma kapsamındadır. Yurt dışı borçlanmasında Türk vatandaşı olma şartının iki halde yerine getirilmesi zorunludur. Bunlardan biri, borçlanılması istenilen sürelerde ilgilinin Türk vatandaşı olması, diğeri ise borçlanmaya müracaat edilen tarih itibariyle Türk vatandaşı olunmasıdır. Özellikle belirtmek gerekir ki, Türk vatandaşlığı ile birlikte yabancı ülke vatandaşlığı da devam edenler; diğer bir ifadeyle çifte vatandaş olanlar yurt dışı borçlanma hakkına sahiptirler. Türk vatandaşlığında geçmeyen yurt dışı veya ev kadınlığı süreleri borçlanılamaz. Yine başvuru tarihinde Türk vatandaşlığına haiz olmayan sigortalı ve hak sahiplerinin borçlanma talepleri de kabul edilmez.
VATANDAŞLIKTAN İZİNLİ ÇIKANLAR DAVAYLA BORÇLANIR
Ancak vatandaşlıktan izinle çıkan ve borçlanma talebi sırasında Türk vatandaşı olmayan kişilerin vatandaşlıktan çıkmadan önceki çalışma sürelerini yurt dışı hizmet borçlanması kapsamında borçlanıp borçlanamayacağı uygulamanın tartışılmasına neden olmuş ve çok sayıda dava açılmıştır. Açılan davalar sonucunda Yargıtay tarafından, doğumla Türk vatandaşı olup İçişleri Bakanlığından izin alarak vatandaşlıktan çıkarılanların sosyal güvenliğe ilişkin haklarının saklı tutulması, izinle Türk vatandaşlığını kaybedenlerin kazanılmış haklarının korunması gerektiği belirtilerek bu sürelerin borçlanılabileceğine karar verilmiştir. Yargıtay, Türk vatandaşlığındayken geçen yurt dışı çalışmalarını kazanılmış hak olarak görmekte ve bu sürelerin yurt dışı hizmet borçlanması kapsamında borçlanılabileceğini değerlendirmektedir. Türk vatandaşlığı kaybedildikten sonraki yurt dışı hizmetlerinin borçlanılamayacağı konusunda görüş ayrılığı yoktur. Türk vatandaşlığından izinle çıkmayı düşünenlerin öncelikli olarak yurt dışında geçen hizmetlerini borçlanmak için talepte bulunmaları ve bu hizmetleri borçlandıktan sonra izinle vatandaşlıktan çıkmaları faydalarına olacaktır.
KADINLAR İÇİN YASAL İKAMET YETERLİ
Türk vatandaşlığı uyruğundayken yurt dışında ev kadını olarak geçen süreler, medeni durumlarına bakılmaksızın borçlanma kapsamındadır. Kadınların yurt dışında geçen bu sürelerde hiç evlenmemiş olmasının veya evlenip boşanmış olmasının bir önemi yoktur. Burada asıl olan cinsiyetin “kadın” olmasıdır. Ev kadını olarak geçen sürelerin ikamet tezkeresi ile belgelenmesi yanında bu sürelerin, yurt dışına çıkış ve yurda giriş tarihlerinin, fotoğraf ve künye bilgilerinin bulunduğu pasaport sayfalarının fotokopisi ya da emniyet müdürlüklerinden alınacak yurda giriş-çıkış çizelgesi ile de belgelenmesi gereklidir. Ancak ev kadını olarak yurt dışında bulunulan sürelerin pasaport fotokopisi veya emniyet müdürlüklerinden alınacak yurda giriş-çıkış çizelgesi ile borçlanılması aşamasında, sadece yurt dışında bulunulan süreler borçlandırılmakta, pasaport fotokopisi veya yurda giriş-çıkış çizelgesinden ülkemizde bulunulduğu tespit edilen süreler hiçbir şekilde borçlandırılmamaktadır.
ZORUNLU GÖÇE TABİ TUTULANLAR BORÇLANMA YAPABİLİR
3201 Sayılı Kanunun geçici 6’ncı maddesinde zorunlu göçe tabi tutulan yani Bulgaristan göçmenleri için borçlanma kapsamında yalnızca çalışma süreleri gösterilmiştir. Dolayısıyla zorunlu göçe tabi tutulan ve geçici 6’ncı madde kapsamına giren kişiler, çalışma süreleri arasında veya sonunda boşta geçen çalışılmayan süreleri ya da ev kadınlığında geçen süreleri borçlanamazlar. Örneğin; 1989 yılında zorunlu göç ile ülkemize gelerek Türk vatandaşlığını alan kadın vatandaşımızın 1980 ila 1989 yılları arasında Bulgaristan’da 1800 gün prim ödemesi varsa sadece prim ödemesinin olduğu 1800 gün borçlanma yapma hakkına sahip olacak, ev kadınlığı süreleri için borçlanma hakkı bulunmayacaktır.
KİMLER YURT DIŞI BORÇLANMASI YAPAMAZ
18 yaşın doldurulmasından önce yurt dışında geçen sigortalılık, işsizlik ve ev kadınlığı süreleri, Türk vatandaşlığının kazanılmasından önce veya Türk vatandaşlığının kaybedilmesinden sonra yurt dışında geçen süreler, kendilerine kısmi aylık bağlanmış olanların yurt dışında geçen sigortalılık süreleri arasında ve bu sürelerin bitiş tarihinden sonraki işsizlik süreleri ve ev kadını olarak geçen süreler, borçlanılamaz
Gurbetçiler, borçlanma yaparak Türkiye’den emekli olabilirler
23 ülke ile Türkiye arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesi vardır. Bu sözleşmeler gereğince Sosyal Güvenlik Sözleşmeli ülkeler ile ilk defa sigorta başlangıcının Türkiye’de ilk işe giriş tarihi olarak dava yolu ile kazanılması durumunda, avantajlı bir emeklilik yakalandığı gibi, az bir borçlanma ile yüksek emekli aylığı alma hakkınız doğmaktadır. Yurtdışı Borçlanmasında Temel Esaslar Nedir?
a) Türk vatandaşı olmak,
b) Belirli nitelikte yurt dışı süreleri bulunmak,
c) Hizmetleri belgelendirmek,
d) Yazılı istekte bulunmak, şartları aranacaktır.
Mavi ve Pembe Kartlı Vatandaşlarımız Yurtdışı Borçlanma Hakları Var mıdır? Türk vatandaşlığından çıkmadıkları süreleri borçlanabilir. Borçlanma için SGK müracaat ettiklerinde ret cevabı alsalar da dava yolu ile borçlanma hakları vardır. Borçlanma Yapacaklar Türkiye’de Çalışmanız Bulunmaz ise 4-1(b) Bağ-Kur Kapsamına Alınırsınız: Gurbetçilerimizin Türkiye’de hiç sosyal güvenliğe tabi çalışması olmayanların borçlanacağı sürelere 4-1(b) Bağ-Kur’a sayılır. Hatalı Borçlanma İle Az Emekli Maaşı Bağlananlar İçin Çözüm Yolu: Yurt dışı borçlanması yapanlar, bankadan veya PTT’den emekli aylıklarını çekmemek şartıyla diledikleri zaman ödedikleri paralarını da her zaman geri isteyebilirler ve para kendilerine geri ödenir. Başvuru ve Ödeme Esası: “Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesi”nin usulüne göre doldurulup imzalandıktan sonra doğrudan ya da posta yolu ile Kurumun ilgili ünitesine ulaştırılması ile yapılacaktır. Borçlanma Tutarı=Seçilen Bir Günlük Prime Esas KazançxBorçlanma Gün Sayısıx% 32 olacaktır. Tahakkuk ettirilen borç tutarının tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde ödenecektir. Emekli Olmak İsteyen Kesin Dönüş Aranır: Yurt dışı borçlanma işlemi ayrı, emeklilik ayrı işlemdir. Borçlanmayı her zaman yaparsınız. Borçlanma ile emekli olabilmek için yurda kesin dönüş şarttır.
Kesin dönüş ise eşyalarını kamyona yükle Türkiye’ye gel demek değildir.
1-Yurt dışında çalışmamak.
2- Yurt dışından işsizlik parası almamak.
3- Yurt dışında ikamete dayalı sosyal yardım almamak, yurda kesin dönüş yapmak demektir. Yurtdışı Şartı ile Emekli Olanlar SGDP Ödeyerek Türkiye’de Çalışır: Yurt dışı borçlanması ile emekli olanlar da diğer emekliler gibi SGDP (Sosyal Güvenlik Destek Primi) ödeyerek Türkiye’de çalışır.
Hangi Hallerde Aylıklar Kesilir:
Borçlanılan yurt dışı sürelerine göre bağlanan aylıklar, yurt dışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışmaya, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almaya başlanılan tarihten itibaren kesilmektedir. Kısmi Aylık Alanlar Borçlanma Yaparak Tam Aylık Alabilir: Kısmi aylığın tam aylığa dönüştürülmesi için yurda kesin dönülmüş olması, yani yurt dışındaki çalışmanın sona ermesi, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneğinin alınmaması ile tahakkuk ettirilen borcun tamamının ödenmiş olması şartları aranacaktır. Kısmi aylık; borcun ödendiği tarih kesin dönüş tarihinden önce ise kesin dönüş tarihini, borcun ödendiği tarih kesin dönüş tarihinden sonra ise borcun ödendiği tarihi takip eden ay başından itibaren tam aylığa yükseltilecektir. Zorunlu Göç ile Gelenlere de Borçlanma İmkânı Vardır: Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerden 01.01.1989 tarihinden 08.05.2008 tarihine kadar zorunlu göçe tabi tutulduktan sonra Türk vatandaşlığına geçenlerin geldikleri ülkedeki hizmetlerinin borçlanma yoluyla değerlendirilmesi imkânı getirilmiştir.
2018 Türkiye’den Emeklilik Günlük Yurtdışı Borçlanma Bedeli 1 Ocak 2018’de yüzde 14,2 oranında zam gelerek, günlük en az borçlanma miktarı 21,65 TL oldu
1 OCAK – 31 ARALIK 2017 aralığında : ALT SINIR : 18.96 TL/gün ÜST SINIR : 142.20 TL/gün olarak belirlenmiştir
